Осетинско-русский словарь. : Владикавказ: Изд-во Северо-Осетинского института гуманитарных исследований, 4-е издание.. А.М. Касаева, Редактор издания Гуриев Т.А. 1993.
ХЫНДЖЫЛÆГ СКЪÆРЫН — 1. Искæй мæстæй марын, искæй ницæмæ дарын. Издеваться. Хынджылæг нæ скъæрдта (нæ дыккаг мад) мæ фыдимæ, алы ран нæ æфхæрдта. (СИ. 1964, 88.) 2. Хъазæн ныхас кæнын. Уый хынджылæг скъæрдтон (Буцæ Хансиатæн). (Брытъиаты Е. Дыууæ хойы.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
СÆРÆЙ ХЪАЗЫН — Искæмæй хынджылæг кæнын, искæуыл дæлæмæ хæцын, ницæуыл нымайын. Нарты фæсивæд Уæрхæджы урс сæрæй хъазын байдыдтой, кодтой дзы хынджылæг. (НК.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
ЦЪЫФЫ ÆВДУЛЫН — тж. ЦЪЫФЫ СТУЛЫН Æфхæрын, æгад кæнын, искæуыл истытæ æвзæрырдæм мæнгæй мысын. Обливать грязью. Кæнынц нын нæ сæртæй хынджылæг. Цъыфты нын æвдулынц нæ бинонты цард. (Хацырты С. Хæхты фæдисон.) Хорз лæджы куы нæ хъахъхъæнай, уæд æй æвзæртæ цъыфы… … Фразеологический словарь иронского диалекта
КЪОНАЙЫ РÆХЫС ÆРÆФТАУЫН — Искæй сыгъдæг удæй фæхъазын, фæхынджылæг кæнын, маст скæнын. Мæ зæронд мады æфцæгыл мын нæ къонайы рæхыс æрбафтаудзысты. (МД. 1970, 6.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
УДÆЙ ХЪАЗЫН — Искæмæй хынджылæг кæнын, искæй хъизæмар кæнын. Играть душой. Æцæгæлон удтæ мын мæ удæй фаг куы фæхъазыдысты, ницы мацæмæйты мын мæ цард куы батыдтой, уæд мæм, æгайтма фæзындтæ. (Козаты Х. Æнæныгæд мард.) Сæ куысты куы рафтыдтæн, лæггад сын куы… … Фразеологический словарь иронского диалекта
БЫЦЕНОН — Болатрихи Хæмыцы ус, æмæ æндонриу Батрадзы мад. Хæмыц æм Нарты хæрзæджытимæ курынмæ куы ныццыд, уæд сæ Быцентæ хорз федтой, стæй, Сослан къухылхæцæг уыд æмæ иу афон бар ракуырдта, мæ хойы фенон, зæгъгæ. Рацыдис уатмæ. Уым амæй ай рæсугъддæр… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
АЛÆФ — Сохъхъыр уæйыг Æфсæроны хъал фырт. Нартæ Зилахары сарæзтой стыр симд, ахæм симд, æмæ зæхх сæ быны рызти. Симды Нарты гуыппырсартæй иу дæр нæ уыди, – нæдæр Уырызмæг, нæдæр Сослан, нæдæр Батрадз. Алæф сæм хохæй бынмæ касти æмæ загъта: «Цон, æмæ… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ТЫХОСТ — см. ТЫХОСТ – перевод Тыхост у ирон адæмы рагондæр бæрæгбæттæй иу. Кодтой йæ хуымгæнæны мæй, Куадзæны размæ хуыцаубоны æнæхъæн хъæубæстæй. Тыхостмæ адæм куывтой, зын, æвзæр, тыхст уавæры иу куы бахаудысты, уæд. Kæд ма сын исчи баххуыс кæна, уæд… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
Уæрхæг — см. Уæрхæг – перевод Уæрхæг – Нарты эпосы Æхсæртæггаты мыггаджы сæрæвæрæг, фаззон æфсымæртæ Æхсар æмæ Æхсæртæджы фыд, дондунейы паддзахы чызг Дзерассæ – рæсугъды мой, йæ фыртты мæлæты фæстæ дзы Нарт хынджылæг кодтой, хызта сын сæ фос. Цæмæй… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ÆФСÆРОН — Сохъыр уæйыг. Нарты кадджыты цæры уæлхох ран. Адæмон сфæлдыстад иртасджытæ йæ хонынц авдсæрон. Æвæццæгæн, растдæр уыдзæн, йæ ном ын æфсæримæ куы бабæттæм, уæд. Ома, стыр æфсæрджын. Куыд фæсохъыр, уый тыххæй та нын бæлвырд дзуры кадæг «Батрадз æмæ … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ГÆДЫ МЫСТÆЙ КУЫД ХЪАЗА — Искæй ницæуыл нымайын, хынджылæг дзы кæнын. Мæнæй арв нæрын куы нæ уæнды, мæхи бар ма йæ уадзут, æз дзы, гæды мыстæй куыд фæхъазы, афтæ ахынджылæг кæнон, – загъта абырджыты раздзог. (Хъайтыхъты А. Æрдхæрдтæ.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
